Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương trả lời về ảnh hưởng của virus corona với mẹ bầu – Top1Kids

Nhiều bà mẹ đang mai thai vô cùng lo lắng khi dịch bệnh viêm phổi cấp do virus 2019-nCoV xảy ra. Nhiều chị em đặt ra câu hỏi khi mẹ bầu không may nhiễm căn bệnh này sẽ ảnh hưởng thế nào đến thai nhi. PGS.TS Trần Danh Cường, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Trưởng bộ môn Phụ sản Trường Đại học Y Hà Nội đã có buổi chia sẻ về vấn đề trên.

Theo PGS.TS.GVCC Trần Danh Cường, hiện nay chưa có bằng cứ khoa học để chứng minh virus có thể lây từ mẹ sang con nhưng ông khuyến cáo theo quy luật chung, một bệnh lý nhiễm trùng do bất kỳ nguyên nhân gì không cứ là corona, có thể là cúm hay dịch bệnh khác…thì những ảnh hưởng đến thai thông thường ở những giai đoạn rất sớm, trong những tuần đầu, 3 tháng đầu. Những ảnh hưởng đó là hậu quả chứ không phải trực tiếp.

Chưa có bằng chứng khoa học để nói rằng virus corona có thể lây từ mẹ sang con, song những triệu chứng bệnh của người mẹ có thể ảnh hưởng đến thai nhi. (Ảnh minh họa)

“Thứ nhất đó là nhiệt độ. Đa số khi nhiễm bệnh các bà mẹ đều sốt. Nếu nhiệt độ quá cao hay sốt kéo dài sẽ ảnh hưởng đến thai nhi, cho nên bắt buộc phải hạ sốt. Không để sốt kéo dài.

Thứ hai, những độc tố của các loại virus thường gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai theo quy luật “tất cả hoặc là không”. Tất cả nghĩa là là thai có thể hỏng do ảnh hưởng của độc tố quá mạnh. Còn không thì có nghĩa là không bị làm sao.

Thứ ba, đặc thù của coronavirus là gây ra viêm phổi rất nặng. Đặc biệt đối với phụ nữ có thai thì miễn dịch tương đối giảm và viêm phổi thì sẽ dẫn đến suy hô hấp, thiếu ô-xy. Chính điều này sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai như thai chết lưu vì thiếu ô-xy. Thiếu ô-xy có thể gây ra gián đoạn sự phát triển của thai kỳ khiến dị dạng chứ không phải do virus.

Tóm lại, hiện nay chưa có bằng chứng nào cho rằng coronavius có thể lây trực tiếp cho em bé mà chủ yếu là gián tiếp thông qua 3 vấn đề trên như tôi đã trình bày”, tiến sĩ Trần Danh Cường cho biết.

Bà bầu không cần quá lo lắng, duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh và đi khám thai đầy đủ trong mùa dịch. (Ảnh minh họa)

Thêm vào đó, tiễn sĩ cũng chia sẻ về cáchđiều trị đối phụ nữ đang trong thời gian thai kỳ mà bị dương tính với nCoV.

“Các phương pháp điều trị hiện có dành cho những thai phụ bị nhiễm virus corona đều nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe của người mẹ. Với những bệnh nhân này chúng ta phải điều trị coronavirus và giữ thai. Sau khi điều trị khỏi corona chúng ta mới sàng lọc thai nhi giống những trường hợp thai nghén bình thường, 12 tuần làm xét nghiệm, siêu âm, thăm dò để sàng lọc xem thai nhi có bất thường gì không, những bất thường có thể ngẫu nhiên đối với những người phụ nữ đó chứ không hẳn là do virus corona và chúng ta làm đầy đủ các quy trình sàng lọc của thai nhi giống Bệnh viện vẫn đang làm cho các sản phụ đến khám”. 

Cuối cùng, tiến sĩ Cường khuyên phụ nữ mang thai không nên quá lo lắng, vẫn phải đi khám thai định kỳ theo đúng lịch hẹn của bác sĩ vì các cơ sở y tế đều có đầy đủ các biện pháp phòng chống dịch.

Ngoài ra, nếu phụ nữ mang thai có bệnh nền hoặc các bệnh như huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, béo phì, bệnh mạn tính ở phổi… hoặc trên 35 tuổi mới mang thai… sẽ khiến dễ gây ra biến chứng trong thai kỳ.

Cùng với những yếu tố trên, nếu thêm mắc COVID-19 thì nguy cơ biến chứng thể nặng của phụ nữ mang thai càng thêm nhanh chóng.

Phụ nữ mang thai nhiễm COVID-19 khi diễn biến chuyển nặng nhanh chóng sẽ buộc phải nằm hồi sức, can thiệp thở máy, ecmo… với tỷ lệ cao, thậm chí có thể gây tử vong mẹ, nguy cơ cho thai nhi.

Đây là lý do các nhà quản lý, nhà khoa học thấy rằng việc chăm sóc thai kỳ, đề phòng nguy cơ cho phụ nữ mang thai trước đại dịch COVID-19 bằng vaccine là cần thiết. Do đó, đã quyết định việc tiêm vaccine cho phụ nữ mang thai.

Quyết định tiêm vaccine COVID-19 cho phụ nữ mang thai trên 13 tuần là hợp lý

Vậy tiêm vaccine COVID-19 cho phụ nữ mang thai có an toàn không, thưa ông?

Khi người phụ nữ mang thai nhiễm virus SARS-CoV-2 thì câu hỏi đặt ra là virus đó có truyền vào em bé không? Có gây bệnh cho em bé không?

Về lý thuyết, quy luật bệnh nhiễm trùng với phụ nữ có thai tính theo 2 vấn đề. Thứ nhất, tác nhân nhiễm trùng có vào em bé không? Thứ hai, tác nhân nhiễm trùng đó có gây ra bệnh gì cho người mẹ nặng nề và ảnh hưởng đến em bé không?

Trong các nghiên cứu trên thế giới lấy mẫu nước ối của sản phụ sau sinh, lấy máu tĩnh mạch rốn, lấy dịch họng của người mẹ và giải phẫu bệnh học của bánh rau đều không phát hiện có virus SARS-CoV-2 trong đó. Điều này khẳng định virus SARS-CoV-2 không vào buồng ối có em bé.

Theo quy luật chung, 12 tuần đầu tuần hoàn từ mẹ – con ít, do đó khả năng lây nhiễm của virus SARS-CoV-2 từ mẹ sang con rất ít, tuy nhiên nếu xảy ra tình huống lây nhiễm ở giai đoạn này thì nguy cơ cho em bé rất lớn- có khả năng gây ra bất thường ở thai, bởi đây là giai đoạn hình thành và phát triển các cơ quan quan trọng của thai nhi.

Còn ở giai đoạn tiếp theo, khả năng lây nhiễm giữa mẹ và con rất mạnh, nhưng nguy cơ gây dị dạng thai nhi thấp vì lúc này các cơ quan quan trọng của thai nhi đã hình thành.

Như tôi đã nói ở trên, virus SARS-CoV-2 không qua nhau thai nên nếu mẹ có nhiễm bệnh thì virus cũng không vào thai nhi.

Việc khuyến cáo phụ nữ mang thai tiêm vaccine COVID-19 sau 13 tuần tiêm (trước 12 tuần e ngại vì nhiễm virus này còn mới, các nghiên cứu để chứng minh tính vô hại là chưa thể khẳng định), nhưng trước mắt qua quan sát ở những nước có đại dịch ngay từ đầu và đã có nhiều phụ nữ mang thai mắc COVID-19 nên giới chuyên môn chỉ định tiêm phụ nữ có thai.

Tiếp đến, tiêm cho phụ nữ có thai vì khi tiêm sẽ sinh kháng thể, qua nhau thai bảo vệ em bé những tháng đầu sau khi sinh trước yếu tố nguy cơ lây nhiễm xung quanh.

Do đó, tôi cho rằng quyết định của Bộ Y tế về việc phụ nữ mang thai trên 13 tiêm chủng vaccine COVID-19 là hợp lý, có cơ sở khoa học, đảm bảo tính an toàn cho cả mẹ và con. Lợi ích của tiêm vaccine cho phụ nữ mang thai đủ điều kiện cao gấp nhiều so với những rủi ro.

Vậy việc tiêm phòng vaccine COVID-19 cho phụ nữ sau sinh nuôi con bằng sữa mẹ có ảnh hưởng gì đến trẻ sơ sinh hay không, thưa ông?

Tiêm phòng cho phụ nữ sau sinh, nuôi con bằng sữa mẹ, các nghiên cứu đã chứng minh virus không qua sữa mẹ, vì vậy phụ nữ mắc COVID-19 khi sinh con vẫn cho con bú bình thường, nhưng cần thực hiện nghiêm quy định về chống nhiễm khuẩn, lây nhiễm.

Vậy phụ nữ mang thai sau 13 tuần và cho con bú cần chuẩn bị những gì trước và sau tiêm vaccine COVID-19 thưa ông?

Quan điểm khoa học tiêm vaccine cho phụ nữ có thai là khoa học, phù hợp với xu thế phòng chống dịch. Việc tiêm vaccine cho phụ nữ mang thai sẽ tạo ra “vùng xanh” để bảo vệ một quần thể quan trọng.

Phụ nữ mang thai sau 13 tuần cũng như những người bình thường, tuy nhiễm trước khi tiêm phải khám thai để biết tình trạng của em bé và mẹ.

Phụ nữ mang thai sau 13 tuần mắc bệnh nền vẫn có thể tiêm vaccine COVID-19 xong phải tầm soát kỹ, cần khám sàng lọc kỹ, cẩn thận, tuân thủ các hướng dẫn của Bộ Y tế về chuyên môn. Ví dụ những phụ nữ có nguy cơ tiền sản giật, bong nhau non, các tai biến sản khoa tôi nghĩ nên trì hoãn tiêm. Buộc phải xử trí trước khi tiêm.

Cá nhân tôi khuyên chị em phụ nữ mang thai 13 tuần nên tiêm vaccine COVID-19 xong cần khám sàng lọc kỹ càng. Không cần lựa chọn nên tiêm vaccine nào, trừ loại vaccine mà nhà sản xuất đã chống chỉ định.

Với vai trò là cơ sở y tế được Bộ Y tế giao nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ của phụ nữ mang thai, sau sinh, do đó Bệnh viện sẵn sàng chuẩn bị mọi yếu tố cần thiết để được phân công sẽ triển khai tiêm vaccine COVID-19 cho phụ nữ mang thai sau 13 tuần và bà mẹ cho con bú.